شیر و اثر آن بر دفع سموم از بدن

چرا در محیط های آلوده به مواد شیمیایی شیر مصرف می شود؟

در طول زندگی روزمره، انسان ها همواره در معرض مواد شیمیایی هستند. که این مواد شیمیایی از طریق تغذیه و یا از طریق تنفس هوای آلوده وارد بدن می گردد. مواد شیمیایی و سموم از طریق کبد و کلیه از بدن دفع می شود. در مرحله اول، سموم و آلاینده هایی که همراه با خوراکی ها و آشامیدنی ها یا به صورت آلودگی های محیط زیستی وارد بدن شده اند ابتدا در کبد و سپس در کلیه از طریق خون جذب می شوند. در مرحله بعد این ارگان ها با مکانیسم های مختلف و ترکیب های پروتئینی خاص می توانند سبب دفع مواد سمی و رادیکال های آزاد از بدن بشوند.

رادیکال های آزاد مولکولهای حاوی اکسیژن با تعداد نامتناهی الکترون هستند که تعداد نامناسب از آنها  طی عمل اکسیداسیون با مولکول های دیگر در بدن تولید می گردد. که این مواد بسیار واکنش پذیر بوده و طی واکنش های زنجیری در بدن تولید بیماری های مختلف می نماید.

برای تولید انرژی، اکسیداسیون در موجودات زنده برای فرآیندهای بیولوژیکی ضروری است. با این حال، استرس اکسیداتیو می تواند آسیب جدی به سیستم های بیولوژیکی وارد نماید، و منجر به آترواسکلروز، دیابت، تسریع در پیری، بیماری های قلبی و عروقی و تجزیه ترکیبات بیوشیمیایی حیاتی شود.

عدم تعادل بین رادیکال های آزاد و و آنتی اکسیدان ها استرس اکسیداتیو نامیده می شود.

یکی از موادی که سبب دفع رادیکال های آزاد و مواد شیمیایی و سم زدای از بدن می شود شیر می باشد.

شیر یک غذای کامل است. این نوشیدنی دارای ۱۸ ماده از ۲۲ ماده مهم، برای بدن انسان است. شیر حاوی ویتامین‌هایA، B6، B12، اسید‌فولیک، ویتامین‌های E و D و دارای مواد معدنی مانند کلسیم، فسفر، پتاسیم، آهن و منیزیم است که هر کدام از این ویتامین‌ها و مواد معدنی، بر نقاط مختلفی از بدن مانند یک آنتی اکسیدان تأثیر می‌گذارند.

آنتی اکسیدان ها مواد شیمیایی مفیدی هستند که می توانند رادیکال های آزاد را خنثی و از بین ببرند، که به طور مداوم در بدن تولید می شوند.

ظرفیت آنتی اکسیدانی شیر و لبنیات ناشی از گوگرد حاوی اسیدهای آمینه سیستئین ، ویتامین های A، E، کاروتنوئیدها، سیستم های آنزیمی، سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز و گلوتاتیون پراکسیداز است.

شیر همچنین حاوی مقادیر قابل توجهی از equol، یک متابولیت پلی فنولیک دایسیدین است، فعالیت آنتی اکسیدانی equol در آن به صورت علمی به اثبات رسیده است.

مصرف شیر در محیط صنعتی

گوناگوني كار و پيشه روز بـه روز بـر تعـداد عوامـل تهديد كننده سلامتي و به دنبال آن بيمـاريهـاي شـغلي و مخاطرات حرفه اي مي افزايد. دسـتيابي بـه محيطـي سـالم براي انجام كار، جز با شناخت عوامل و عللي كه سـلامت محيط و ايمني شغلي را در معرض مخاطره قرار مي دهنـد و تلاش در جهت خنثي سازي آثار اين عوامل، امكان پذير نخواهد بود. حلالهاي آلي آروماتيك در صـنايع مختلـف كـاربرد وسيعي دارند. با توجه به گستردگي كـاربرد مخلـوطي از حلالهاي آلي در صنايع مختلف از جمله صنايع توليد رنـگ، لاسـتيك، صـنعت چـاپ و غيـره قشـر كثيـري از كـارگران در معـرض مواجهـه بـا حـلالهـاي آلـي قـرار دارند.

حلالهاي آلـي توانـايي ايجـاد آسـيب و بيمـاري در بسياري از اعضاء بدن از جمله كبد، سيستم عصبي، قلب، كليه و پوست را دارند. كبد عضوي آسـيب پـذير در مواجهـه بـا بسـياري از حـلالهـاي آلـي مـيباشـد.

نتايج حاصل از يك مطالعه نشـان داده اسـت كه پروتئين كازئين در شير نقش موثري در كاهش سرطان كبــد دارد. همچنــين نتــايج مطالعــه Talamini و همكاران حاكي از وجود ارتباطي معني دار و معكوس بين تغذيه با شير و ريسك ابتلا به سرطان كبد در افراد مـورد بررسي بود. مطالعه Hashem-Al نيز نشان داد كـه سطح ترانس آمينازها پس از مصرف شير كاهش قابل توجهي داشته است.

و همچنین افرادی که در صنایع فلزی مانند کارخانه‌های ذوب آهن یا ذوب مس مشغول به کار هستند و خواه‌ ناخواه مقدار زیادی از این عنصرهای فلزی وارد بدن و دستگاه گوارششان می‌شود، به صورت استاندارد و روتین، چند نوبت شیر مجانی داده می‌شود.

این کار به این دلیل انجام می‌شود که برخی از پروتئین‌های موجود در شیر می‌توانند در دستگاه گوارش به این عناصر متصل شوند و آن‌ها را از بدن دفع کنند، بنابراین بعضی از پروتئین‌های شیر، خاصیت دفع برخی از انواع آلودگی‌ها مانند آلودگی‌های با فلزات سنگینی مثل سرب، کادمیوم و جیوه موجود در محیط کار، محیط زیست یا حتی خوراکی‌ها را دارند

منابع:

https://article.tebyan.net/

https://www.civilica.com/Paper-NCOHS07-NCOHS07_056

https://persianv.com/pezeshk/.html

Imran Taj Khan, Muhammad Nadeem, Muhammad Imran, Rahman Ullah, Muhammad Ajmal & Muhammad Hayat Jaspal .Lipids in Health and Disease volume 18, Article number: 41 (2019) 

Talamini R, et al. Food groups and risk of hepatocellular carcinoma: A multicenter case-control study in Italy. Int J Cancer. 2006; 119(12): 2916-21.

 Al-Hashem F. Camel’s Milk Protects against Aluminum Chloride-Induced Toxicity in the Liver and Kidney of White Albino Rats. American Journal of Biochemistry and Biotechnology. 2009; 5 (3): 98-109.

ارائه شده از ژیلا کاظمی