چگونه ورزش مغز شما را سالم نگه می دارد و از آن در برابر افسردگی و اضطراب محافظت می کند؟
بیولوژی مغز و روند رشد آن
ورزش منظم بیولوژیکی مغز را تغییر میدهد و این امر فقط محدود به داشتن احساس خوب پس از ورزش نیست! ورزش منظم، به ویژه ورزشهای هوازی، مغز را تغییر میدهند. برخلاف تصور عموم، مغز یک اندام پلاستیکی است. نه تنها هر روز در آن اتصالات عصبی جدیدی تشکیل میشوند، بلکه سلولهای جدیدی نیز در مناطق مهم مغز ایجاد مشوند. یکی از این مناطق کلیدی هیپوکامپ نام دارد که در یادگیری، حافظه و تنظیم احساسات منفی نقش بسزایی دارد.
انواع تمرینات هوازی و تمرینات تناوبی شدید، سطح مولکولی به نام «عامل نوروتروفیک مشتق از مغز» را به میزان قابل توجهی افزایش میدهد. این مولکول به مغز کمک میکند تا نورونها یا سلولهای مغزی را تولید کند. نتایج برخی از تحقیقات روی حیوانات نشان میدهد که این تغییرات در سطح اپیژنتیکی است و این بدان معنی است که چنین تمریناتی بر نحوه تعریف ژنها اثر گذاشته و منجر به تغییراتی در ارتباطات و عملکرد عصبی میشود.
به نظر می رسد تمرینات معمولی دارای اثرات ضد التهابی است و موجب تنظیم سیستم ایمنی و جلوگیری از التهاب بیش از حد میشود. این امر با توجه به گرایش جدید علوم اعصاب در بررسی نقش التهاب در اضطراب و افسردگی اهمیت زیادی دارد.
همچنین، شواهدی وجود دارد که نشان از تأثیر مثبت ورزش بر انتقالدهندههای عصبی – مواد شیمیایی مغز که سیگنالهایی را بین نورونها ارسال میکند – یعنی دوپامین و اندورفین دارد. هر دوی اینها در خلق و خوی مثبت و ایجاد انگیزه دخیل هستند.
ورزش علائم بالینی اضطراب و افسردگی را بهبود می بخشد
محققان همچنین تأثیر ورزش بر عملکرد مغز و علائم افسردگی و اضطراب را مورد بررسی قرار دادهاند. ورزش عملکرد حافظه، هوشیاری و پیشرفت تحصیلی را بهبود میبخشد. مطالعات نشان میدهد ورزش منظم بر علائم افسردگی نیز تأثیر متوسطی دارد که میزان آن با روان درمانی نیز قابل مقایسه است. بر اختلالات اضطراب نیز اثر خفیف تا متوسطی دارد و منجر به کاهش علائم اضطراب میشود. در تحقیقی که بر روی کودکان پناهنده انجام شده است، کاهش علائم اضطراب در کودکانی که هشت تا 12 هفته در درمانهای حرکتی و رقص شرکت کرده بودند، مشاهده میشد.
ورزش حتی به طور بالقوه میتواند افراد را نسبت به علائم جسمانی اضطراب بیتفاوت کند. این پدیده به دلیل شباهت بین اثرات بدنی ورزش، به ویژه ورزش با شدت بالا به تأثیرات جسمانی اضطراب، از جمله تنگی نفس، تپش قلب و سفت شدن قفسه سینه اتفاق میافتد.
البته مسئلهای که اینجا حائز اهمیت است این است که اکثر مطالعات انجام شده، تأثیر ورزش را به صورت جداگانه و مستقل از سایر درمانهای موثر اضطراب و افسردگی بالینی، مانند روان درمانی و داروها، مورد بررسی قرار دادهاند. به همین دلیل، ورزش به عنوان جایگزینی برای مراقبتهای لازم روانی در برابر افسردگی یا اضطراب پیشنهاد نمیشود، بلکه به عنوان بخشی از آن و جهت پیشگیری از آن توصیه میشود.
به غیر از تأثیرات عصبی و بیولوژیکی، ورزش مزایای دیگری نیز دارد. به عنوان مثال، هنگام پیادهروی، بیشتر در معرض نور خورشید، هوای تازه و طبیعت قرار میگیرید. ممکن است در طول پیادهرویهای معمولی خود با یک همسایه دوست شوید و یا در باشگاه ورزشی خود دوستان بسیار خوبی پیدا کنید که هم مشوق شما باشند و هم یک شبکه اجتماعی حمایتی عالی! شخصی ممکن است با فردی جدید ملاقات کند، دیگری ممکن است سگی را به عنوان همراه دونده خود انتخاب کند و یا حتی از انرژی بالا در باشگاه لذت ببرد. ورزش همچنین میتواند به عنوان تمرین آگاهی ذهنی، استراحت از استرسهای معمول روزانه و یا رهایی از دستگاههای الکترونیکی و تلویزیون عمل کند.
منبع: The conversation.com