تاثیر تمرین ذهنی در بهبود عملکرد و موفقیت ورزشکاران
منبع : مركز تحقيقات پزشكي ورزشي، دانشگاه علوم پزشكي تهران
تعريف تصويرسازي و تمرين ذهني
افرادي که با مطالعه کتب و مقالات علوم ورزشي و به ويژه روان‌شناسي حرکتي و علم تمرين سروکار دارند به فراواني واژه‌هاي «تصويرسازي»، «تجسم کردن»، «تمرين ذهني» و «مرور ذهني» برخورد کرده‌اند. که اين واژه‌ها دربرخي اوقات تعريف مستقلي دارند ولي در ي عناي کلي به مفهوم تجسم نمودن اجراي موفقيت‌آميز يک مهارت حرکتي و يا تصويري آرام‌بخش در ذهن بدون هيچگونه تمرين بدني و تجربه خارجي است.
پس به طور کلي تمرين ذهني فرآيندي است که در طي آن، شخص، واکنش ها و مهارتهاي حرکتي آموخته شده را به صورت دروني و ذهني (بدون اجراي آن) به تصوير کشيده و با تکرار و تجسم آنها در ذهن خود اين مهارت ها و حرکات را تقويت مي‌کند. اين تمرين به منظور بهبود عملکرد و اجرای بهتر مهارت ها انجام میگردد.
متخصصان ورزش معتقدند که تمرین‌های ذهنی به اندازه تمرین‌های فیزیکی بر موفقیت ورزشکاران تاثیرگذار است.
یکی از رازهای موفقیت ورزشکاران حرفه‌ای همچون مایکل فلپس توانایی تصور کردن موفقیت است. هنر تجسم و تصور فکری می‌تواند تاثیرات بی‌پایانی بر روی بدن و زندگی افراد داشته باشد.
استفاده از تصويرسازي ذهني وسيله مناسبي براي نيل به آرامش رواني و تحقق يافتن يادگيري و اجراي موفق يادگيرنده است و در کل تغييرات مناسبي را در رفتار حرکتي ايجاد مي‌کند.
تصويرسازي نه يک رمز است و نه يک افسون و جادو بلکه قابليتي است نهفته در وجود انسان که بسياري از افراد در پروراندن آن کوتاهي مي‌کنند و فقط برخي از قهرمانان بزرگ آن را به بالاترين حد خود رسانده‌اند.
مطالعات متعددي وجود دارد که نشان ميدهد تمرين بدني به همراه تمرين ذهني براي بهبود عملکرد موثر است.
به طور کلی بشر از آغاز تا پايان زندگي به صورت‌هاي مختلف با فرآيند يادگيري در ارتباط بوده است و دائما به نوعي در حال يادگيري دانش و مهارتهاي مختلف مي‌باشد. از جمله انواع يادگيري، يادگيري مهارتهاي حرکتي است که از بدو تولد شروع و در طول زندگي از اهميت ويژه‌اي برخوردار است.
بودا می‌گوید: ذهن همه چیز است. شما به هرچه فکر کنید همان می‌شوید. ورزشکاران علاوه بر تمرین دادن بدن باید ذهن را نیز پرورش دهند. تصور می‌تواند بر ناخودآگاه فرد تاثیر بگذارد. ناخودآگاه بر افکار، احساسات، تصمیم‌گیری‌ها و واکنش‌های بدن تاثیرگذار است.
امروزه اثبات شده هنگامی که چیزی را تصور می‌کنیم و زمانی که همان کار را انجام می‌دهیم یک قسمت خالی از مغز تحریک می‌شود. در ذهن هر شخصی تصور ایده‌آلی وجود دارد که خود را در حالت فیزیکی، ذهنی و احساسی که می‌خواهد تصور می‌کند. ارتباط برقرار کردن با این تصویر ذهنی می‌تواند توانایی فرد را برای رسیدن به آن افزایش دهد.
نحوه اجرای تمرین ذهنی
برای تصور کردن تصویر ذهنی ابتدا باید ذهن را آرام کرد. این کار باعث می‌شود که افکار شما آرام شوند و بتوانید انرژی ذهنی خود را بر آنچه می‌خواهید متمرکز کنید. بدین شکل دید ما نسبت به خود به تدریج تغییر می‌کند. به هنگام تصور کردن موفقیت باید به تنفس خود توجه کنید. باید این تنفس را در تمامی قسمت‌های بدن و عضلات حس کنید. سعی کنید قسمت‌هایی که در آن احساس انقباض، سوزش و خستگی می‌کنید را تشخیص دهید.
این روش قبل از تمرین بسیار مناسب است. برای مثال قبل از اینکه بر روی عضلات کمر کار کنید. ابتدا بر روی این عضلات تمرکز کنید و سعی کنید کاملا این عضلات را احساس کنید.
دوره کردن تجربیات در ذهن و ساختن یک تصویر ذهنی مثبت نیز ی‌تواند بسیار موثر اشد. سعی کنید تجربیات افراد موفق را نیز مطالعه کنید و خود را در حال انجام راهکارهای مثبت آنها تصور کنید. می‌توانید این تصویر ذهنی را بر روی کاغذ بنویسید. تلاش کنید آن را قابل دسترس بدانید. با کمک این تصورات ذهنی، فکر آرام‌تر می‌شود.
سعی کنید ترسی که در ذهن شما ایجاد می‌شود را نادیده بگیرید و بر روی حس مثبت خود تمرکز کنید. این تصویر مثبت را 3 تا 5 دقیقه در ذهن نگه دارید و آرام آرام به حالت قبلی بازگردید.
این تمرین را مرتب انجام دهید. با انجام این کار تفکرات خود را کنترل خواهید کرد و نتیجه مطلوب را خواهید گرفت.
تصور مثبت می‌تواند مانند تمامی مهارت‌های دیگر زندگی بر ذهن شما تاثیر بگذارد. تمرین ذهنی به اندازه تمرین فیزیکی مفید است و بر بدن تاثیرگذار است.
ارائه شده توسط واحد تحقیق و توسعه